Ντιμπιφέ, Ζαν Φιλίπ Αρτούρ

(Jean Philippe Arthur Dubuffet, Χάβρη 1901 – 1985). Γάλλος ζωγράφος. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες που αναδείχτηκαν μετά τον B’ Παγκόσμιο πόλεμο και από τους πρώτους ερευνητές των προβλημάτων της άμορφης τέχνης. Το 1918 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για να σπουδάσει ζωγραφική, αλλά άρχισε την πραγματική καλλιτεχνική δραστηριότητα του μόνο μετά τα σαράντα χρόνια του, το 1942-43. Προηγουμένως τον είχαν ελκύσει τα πιο ανόμοια ενδιαφέροντα. Ασχολήθηκε με τη μουσική, με ξένες γλώσσες, με φιλολογία, φιλοσοφία, με το βιομηχανικό μορφολογικό σχέδιο και με το εμπόριο. Η πρώτη ατομική του έκθεση έγινε το 1944 στη γκαλερί Ντρουέν - αλλά μόνο με τη σειρά των Τοίχων, που παρουσίασε το επόμενο έτος, και με τη σειρά των πινάκων σε παλιά ύλη, που εξέθεσε το 1946 με τον τίτλο Μιρομπολίς, Μακαντάμ και Σία αποκάλυψε εντελώς την ιδιοφυία του. Στα έργα αυτά συνυπάρχουν οι πειραματισμοί νταντά, το ενδιαφέρον για την τέχνη του Πάουλ Κλέε (που ο Ν. θεωρεί ως τον μεγαλύτερο σύγχρονο καλλιτέχνη) και η έμπνευση από την προϊστορική, ιδιαίτερα την παλαιολιθική και νεολιθική τέχνη. Η πρωτοτυπία της τέχνης του Ν. είναι βασικά η εφευρετικότητά του στη χρησιμοποίηση των υλικών, στα κράματα των κατάλευκων και των κατάμαυρων χρωμάτων, του κάρβουνου και της άμμου, της αλεσμένης πέτρας και των θραυσμάτων γυαλιού, της πίσσας και των οργανικών ουσιών, που πλάθει με τους πιο απροσδόκητους τρόπους. Τα έργα του δεν αποτελούν ευχάριστες αισθητικές εμπειρίες. Διαπνέονται από πραγματικό ενδιαφέρον για τη δομή της ύλης, για τις μυστικές αντιστοιχίες των πραγμάτων και για τις αλληλεξαρτήσεις τους, που μπορεί να συλλάβει μόνο η σχεδόν μαγική ικανότητα του τεχνίτη. Ένα ταξίδι του καλλιτέχνη στη Σαχάρα (1947-49) από το οποίο αποκόμισε άπειρες υδατογραφίες και σχέδια, ύστερα η συλλογή - που συνέχισε για πολλά χρόνια στη Γαλλία και στην Ελβετία - έργων της λεγόμενης Ακατέργαστης Τέχνης, δηλαδή δειγμάτων τέχνης εκκεντρικών, τρελών ή απομονωμένων ατόμων, του επέτρεψε να εμβαθύνει στη μελέτη του ασυνείδητου και να παράγει συνεχώς νέες σειρές έργων όπως οι Προσωπογραφίες (1947), τα Μαγεμένα τοπία, τα Σώματα κυριών, Γη και εδάφη (1950-52), Ακτινοβολούσες χώρες, Υφή των πραγμάτων (1957) κ.ά. «Η ρευστότης του κόσμου». Ο Γάλλος αυτός ζωγράφος εivaι ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της άμορφης τέχνης.